Günün Işıltısı Yazılar

Rumi Takvim Ne Zaman Başlar? Zamanı Kaybedip Tekrar Bulanların Eğlenceli Hikâyesi Hiç takvimlere bakarken “Bu şimdi Rumi mi, Miladi mi, Hicri mi?” diye beyninizde ufak bir kıvılcım yanıp söndü mü? Eğer evet diyorsanız, hoş geldiniz — siz de zamanla küçük bir kavgaya tutuşmuş insanlardansınız. Merak etmeyin, yalnız değilsiniz. Bugün “Rumi takvim ne zaman başlar?” sorusunu hem tarihsel hem de biraz mizah dolu bir bakışla ele alacağız. Çünkü kabul edelim, takvimleri anlamak bazen eski bir sevgilinin mesajlarını çözmek kadar zor olabiliyor. Rumi Takvim Nedir? (Yani Kısaca: Osmanlı’nın “Excel Tablosu”) Rumi takvim, Osmanlı Devleti’nin resmi işleri daha düzenli yürüsün diye kullandığı bir…

Habeş Kime Denir? Toplumsal Yapıların ve Bireylerin Etkileşimi Bir Sosyologun Perspektifinden: Toplum ve Kimlik Toplumsal yapıların ve bireylerin etkileşimini anlamak, sosyal bir araştırmacı için sürekli bir keşif yolculuğudur. Bu yolculukta, kimliklerin, kavramların ve normların nasıl şekillendiğini incelemek, bazen beklenmedik toplumsal katmanlara ulaşmamıza olanak tanır. Bugün, sosyal yapılarla ilişkili önemli bir kavramı ele alacağız: “Habeş” kelimesi. Toplumların şekillendiği, normların ve rollerin belirlendiği bir dünyada, “Habeş” neyi ifade eder? Ne zaman ve hangi toplumsal bağlamda kullanılır? Bu soruları tartışırken, bir taraftan toplumsal normların, cinsiyet rollerinin ve kültürel pratiklerin nasıl şekillendiğini de keşfedeceğiz. Habeş: Kökeni ve Toplumsal Anlamı “Habeş” kelimesi, tarihsel olarak farklı…

Müstemin Ne Demek? Geçmişten Geleceğe Bir Kavramın Yolculuğu Bazen tarih kitaplarında geçen bir kelime, geleceğe dair yepyeni fikirlerin kapısını aralar. “Müstemin” kelimesi de tam olarak böyle bir kavram. Osmanlı tarihinden günümüze taşınan bu kelime, yalnızca bir statüyü değil, aslında insanlık tarihinin değişen güven anlayışını da temsil ediyor. Bugün bu kavrama geleceğin toplumsal ve kültürel dinamikleri açısından bakmak, hep birlikte bir tür entelektüel beyin fırtınası yapmak istiyorum. Belki de “müstemin” kavramı, geleceğin dünyasında yeniden anlam kazanacak. Sizce güven, kimlik ve aidiyet kavramları bu çağda nasıl evrilecek? Müstemin Ne Demek? Tarihin Sessiz Tanığı “Müstemin”, Arapça kökenli bir kelimedir ve “emin olunan kişi”,…

Günce Tutmak Ne Demek? Öğrenmenin Dönüştürücü Yolculuğuna Bir Bakış Bir eğitimci olarak yıllar içinde şunu fark ettim: Öğrenme, yalnızca bilgi edinmek değil; kendini anlamanın, duyguları tanımanın ve düşünceleri yeniden şekillendirmenin de bir yoludur. Günce tutmak bu sürecin sessiz ama derin bir aracıdır. Kimi zaman bir öğrencinin iç sesi, kimi zaman bir öğretmenin pedagojik aynası olur. Günce, öğrenmenin kişisel bir haritası gibidir — nereden geldiğimizi, nerede durduğumuzu ve nereye yöneldiğimizi gösterir. Günce Tutmanın Pedagojik Anlamı Pedagojik açıdan günce tutmak, öğrenenin kendi deneyimlerini, duygularını ve düşüncelerini düzenli olarak kaydetmesidir. Bu, sadece bir yazma etkinliği değil; öğrenmeyi öğrenme sürecinin aktif bir parçasıdır. Öğrenci,…

“Gavur Küfürü” Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten Kültürel ve Bilişsel Bir Çözümleme İnsanın diline sinmiş olan her sözcük, bilinçdışının yankısı gibidir. Bir psikolog olarak, beni en çok büyüleyen şeylerden biri, insanların öfke anlarında seçtiği kelimelerdir. Çünkü küfür, yalnızca bir dil olayı değil; bastırılmış duyguların, toplumsal kimliğin ve kültürel belleğin bir dışavurumudur. “Gavur küfürü” ifadesi, bu anlamda, Türkiye’de hem psikolojik hem sosyokültürel katmanları içinde barındıran ilginç bir olgudur. Gavur küfürü —yani yabancı dillerde edilen küfürler— yalnızca kelimelerin farklı bir dilde söylenmesi değil, aynı zamanda öfkenin, suçluluğun ve özgürlük arzusunun farklı bir biçimde ifade edilmesidir. Bilişsel Psikoloji Perspektifi: Zihnin Dili Nasıl Seçtiği…

Kapitone Sıcak Tutar mı? Bilimin Gözünden Sıcaklığın Sırları Kış yaklaşırken dolaplardan çıkan o pofuduk, kabarık ve zarif dikiş desenleriyle süslenmiş kapitone montları görünce çoğumuzun aklına aynı soru gelir: “Bu kadar hafif bir şey gerçekten sıcak tutabilir mi?” Aslında bu sorunun cevabı sadece modayla değil, doğrudan fizik, termodinamik ve malzeme bilimiyle ilgilidir. Gelin, bilimsel bir mercekle ama sade bir dille bu sorunun peşine düşelim ve kapitone kumaşların neden ve nasıl sıcak tuttuğunu birlikte keşfedelim. Kapitone Nedir? Dikişten Fazlası Önce temel tanımdan başlayalım. Kapitone, iki kumaş katmanı arasına dolgu malzemesi (genellikle pamuk, polyester elyaf veya kaz tüyü) yerleştirilip özel dikiş teknikleriyle sabitlenerek…

Aras Yayıncılık Sahibi Kimdir? Toplumsal Yapılar, Cinsiyet Rolleri ve Kültürel Bağlar Üzerine Bir Sosyolojik Okuma Bir sosyolog için dünya, bireylerin yalnızca kendi tercihleriyle değil, içinde yaşadıkları toplumsal yapılarla da biçimlendirdiği bir ilişkiler ağıdır. Her davranış, bir anlam dünyasının ürünüdür; her kurum, belli bir toplumsal ihtiyacın karşılığı olarak doğar. Aras Yayıncılık da bu anlamda yalnızca bir yayınevi değil, bir kültürel temsil biçimidir. Sahibi kim olursa olsun, yayınevinin varlığı ve faaliyetleri; toplumsal normların, cinsiyet rollerinin ve kültürel pratiklerin derin izlerini taşır. Bir Kültür Alanı Olarak Yayıncılık: Toplumun Aynası Yayıncılık sektörü, sadece bilgi üretimiyle değil, kimliklerin ve değerlerin inşasıyla da ilgilidir. Aras Yayıncılık,…

Kançılar Ne Demek TDK? Türkçenin En Eğlenceli Sorularından Birine Mizahi Bir Yolculuk Türkçenin güzelliği bazen kelimelerin ciddiyetinden değil, tam tersine onları anlamaya çalışırken yaşadığımız şaşkınlıktan gelir. “Kançılar” kelimesiyle ilk karşılaştığınızda da muhtemelen aynen şöyle dediniz: “Bu ne şimdi, bir bitki mi, yeni bir dizi karakteri mi, yoksa gizli bir örgüt mü?” Endişelenmeyin, yalnız değilsiniz. Hepimiz o meraklı, şaşkın ve biraz da gülümseten anı yaşadık. Hazırsanız, “kançılar”ın ne demek olduğunu TDK ışığında keşfederken biraz gülecek, biraz düşünecek ve hatta belki de dilin eğlenceli tarafına yeniden hayran kalacaksınız. Kançılar Ne Demek? TDK’ya Göre Gerçek Anlamı TDK sözlüğüne göre “kançı” kelimesi, bazı yörelerde…

2026 Bahar Yarıyılı Ne Zaman? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü Üzerine Pedagojik Bir Bakış Bir eğitimci olarak yıllardır sınıflarda, amfilerde, çevrim içi ortamlarda öğrencilerle birlikte öğrenmenin büyüsüne tanıklık ettim. Her yeni dönem, aslında yalnızca bir takvim başlangıcı değildir; bireyin kendini yeniden inşa ettiği, bilgiyle yeniden tanıştığı bir dönüm noktasıdır. 2026 Bahar Yarıyılı da işte bu dönüşümün en canlı örneklerinden biri olacak. Çünkü öğrenme, takvime değil, insanın gelişim arzusuna bağlıdır. 2026 Bahar Yarıyılı Ne Zaman Başlıyor? 2026 yılı akademik takvimine göre, Bahar Yarıyılı çoğu üniversitede 17 Şubat 2026 haftasında başlayacak ve Haziran başına kadar devam edecek. Final haftaları genellikle Mayıs sonu ile Haziran’ın…

Venedik Pahalı mı? – Gücün, İdeolojinin ve Vatandaşlığın Aynasında Bir Şehir Bir Siyaset Bilimcinin Gözünden Başlangıç Venedik’e adım attığınızda, yalnızca suya inşa edilmiş bir şehirle değil; aynı zamanda iktidarın görünmez ağlarıyla örülü bir düzenle karşılaşırsınız. Siyaset bilimi açısından Venedik, bir fiyat listesinden çok daha fazlasını temsil eder: Bir düzenin, bir ideolojinin ve bir vatandaşlık bilincinin sembolü. Şehir pahalı mıdır? Belki. Ama asıl pahalı olan, o düzenin içinde var olmanın politik bedelidir. Çünkü Venedik’te her taş, her gondol, her kahve fincanı, tarih boyunca bir iktidar mücadelesinin sessiz tanığı olmuştur. İktidarın Yansımaları: Lüksün Ardındaki Politika Venedik’in fiyatları yalnızca turistik ekonominin değil, güç…